Oud-Katholiek IJmuiden

Columns | Augustus 2012 - 64

64

In deze maand ben ik jarig. Alweer een jaar ouder. Niet meer zo piep, maar nog láááng geen AOW. En zo’n verjaardag vraagt er om terug te denken aan verjaardagen uit het verleden.

Van mijn allereerste verjaardagen herinner ik me natuurlijk weinig.  Maar ik kan mij voorstellen hoe dat ging. Zeker geen kinderfeesten met grote taarten en MacDonalds bezoekjes zoals nu de norm schijnt te zijn.  Het was nog in de wederopbouwperiode, kort na de oorlog. Maar er was vast wel iets lekkers en een cadeautje. En ’s middags kwamen de tantes.  Met “wat nuttigs” natuurlijk.

Later werden verjaardagen ook ’s avonds gevierd. Ik herinner me dat de vrouwen in de voorkamer zaten en de mannen in de achterkamer. In een grijze rookwolk, de sigaretten stonden op tafel klaar. En ik gedroeg me voorbeeldig, zodat mijn ouders misschien zouden vergeten dat ik eigenlijk maar tot negen uur op mocht blijven. En dan luisteren naar de verhalen van die “ouwe knarren”. Nostalgische verhalen over hoe mooi het voor-de-oorlog was, met de Kalverstraat en het Willemsplein. Met de streken die ze uithaalden, en met de tantes, die toen natuurlijk nog een stuk jonger waren. En dan de verhalen van in-de-oorlog. Spannende verhalen, waarin ‘goed’ en ‘slecht’ nog zo lekker duidelijk waren. Eén ome kon er echte avonturen van maken, waar de andere omes dan weer de wenkbrauwen bij optrokken. En af en toe viel er dan een stilte, als de naam viel van iemand die “gebleven” was. Uiteindelijk kreeg ik natuurlijk in de gaten dat het ieder jaar dezelfde verhalen waren, en dat ze flink geromantiseerd waren. Maar dat durfde je als broekie natuurlijk niet te zeggen, maar ik wist zeker dat ík dat later nooit zou doen.
Toen ik zelf één van de oude knarren was geworden, was het allemaal ook heel anders geworden op de verjaardagen. De mannen en vrouwen werden niet meer apart gehouden. De grijze wolk was verdwenen – wie wil roken gaat maar in de tuin staan. En ik vertelde over heel andere dingen. Over de Lange Nieuwstraat toen V&D er nog niet was, over het duin dat achter ons huis begon, over de kachel in de kamer, waar hout in ging en waarvoor je kolen moest scheppen. En dat op woensdagmiddag alle kinderen – schoentjes uit – op bezoek gingen bij die ene buurvrouw die televisie had. En dat een telefoon nog aan een draadje vastzat. Maar de kinderen durfden het nu wel te zeggen: “Ja, dat weten we nu wel, dat hebben we vaak genoeg gehoord.” En ‘ouwe knar’ durfden ze er best bij te zeggen, maar ze zullen wel ‘ouwe zak’ gedacht hebben. En ze hebben gelijk. Ik had me voorgenomen om het niet te laten gebeuren, maar ik ben er toch één geworden.

In het AD stond onlangs een interview met Barry Hay. Vanaf de oprichting (1960) is hij de zanger van de wereldberoemde, Haagse popgroep Golden Earring en nog steeds treden ze op. En hij is net zo oud als ik, het scheelt maar een paar dagen. Hij zei “Ik heb altijd gedacht dat het verschrikkelijk zou zijn, maar nu ik zelf een ouwe zak geworden ben, blijkt dat het helemaal niet zo erg is.”

En als ik dan nu eens om mij heen kijk, en dan terugdenk aan dat broekie op die verjaardagen of die verhalen die ik later zelf vertelde, dan moet ik Barry Hay gelijk geven. Het is niet erg. Ik geniet er zelfs van!

Hans vd P.