Oud-Katholiek IJmuiden

Februari 2020 | 2 feb: Maria Lichtmis

Maria-Lichtmis is een christelijk feest dat op 2 februari gevierd wordt of op de zondag eraan voorafgaand. 

Maria-Lichtmis is de herdenking van de "Opdracht of Presentatie van de Heer in de Tempel", waarbij Jezus, zoals elk eerstgeboren joods jongetje, in de tempel wordt opgedragen aan God. Men noemt dit 'pidyon haben' (vrijkopen van de eerstgeborene). Volgens de joodse wet moest een eerstgeborene worden vrijgekocht op het moment dat hij 30 dagen oud was. De ouders namen het kind mee naar de tempel, en door geld of een ander offer in natura aan de priesters te geven, werd het kind 'vrijgekocht'. Daarnaast herdenkt men het zuiveringsoffer van Maria, dat zij zoals iedere joodse vrouw veertig dagen na de geboorte van haar kind volgens de joodse wet moest brengen; vandaar de Latijnse naam Purificatio Mariae.

Op Maria-Lichtmis worden traditioneel kaarsen gewijd en een kaarsenprocessie gehouden voorafgaand aan de mis; vandaar de naam Lichtmis. In veel talen verwijst de naam van het feest rechtstreeks naar kaarsen (Zweeds: Kyndelsmässodagen, Frans: Chandeleur, Engels: Candlemas). De processie staat symbool voor de intrede van Christus in de tempel van Jeruzalem, als het “Licht dat voor alle volkeren straalt”.

Op dit schilderij van Isaac Israels uit 1881 is de kaarsenprocessie op Maria Lichtmis uitgebeeld. Voorop loopt pastoor Cornelius van Vlooten (1828-1903). Hij was bijna vijftig jaar pastoor van de barokke schuilkerk van de H.H. Jacobus en Augustinus te Den Haag. Het schilderij is door een toegewijde oudkatholiek in Nederland in bruikleen gegeven aan het Museum Catharijneconvent te Utrecht. 

Verschillende voorwerpen die Isaac Israëls schildert, worden tot op de dag van vandaag door de Haagse parochie gebruikt, zoals het processiekruis. De rode achttiende-eeuwse dalmatiek (liturgisch gewaad) wordt niet meer gebruikt, maar is samen met de kandelaars die door de twee voorste misdienaars worden gedragen, te bewonderen in het Museum Catharijneconvent.